Parool: Waarom is Amsterdam zo goed in hiv-bestrijding?

Amsterdam is internationaal koploper in hiv-bestrijding en -preventie. Andere steden komen de kunstjes afkijken, op weg naar een aidsvrije wereld in 2030.

Dat het internationale megacongres AIDS2018 in Amsterdam wordt gehouden is geen toeval. Los van de geschiedenis in hiv-onderzoek en het tolerante imago heeft de stad nog een pre: ze doet het opvallend goed in hiv-preventie.

In cijfers: Het aantal nieuwe hiv-diagnoses in de stad is in vijf jaar tijd gehalveerd naar 162 in 2015. In 2016 waren dat er met 168 nog altijd heel veel minder dan de 300 tot 360 nieuwe diagnoses per jaar waar de stad jarenlang mee kampte.

Vorig jaar kreeg Amsterdam een pluim van de Verenigde Naties omdat het de VN-doelstellingen heeft gehaald op weg naar een aidsvrije wereld in 2030. Alleen Londen en San Francisco zijn op gelijk niveau.

PrEP

Hoe kan dat? Waarom doet Amsterdam het zo goed? Een combinatie van factoren, zegt Godelieve de Bree, internist-infectioloog van Amsterdam UMC en wetenschappelijk coördinator van het H-team. Sinds 2014 werken partijen die hiv-bestrijden, zoals de GGD en ziekenhuizen, samen in het H-Team met het doel hiv-infecties uit te bannen. De GGD verstrekt op proef de preventieve pil PrEP en huisartsen zijn voorgelicht hoe ze hiv bespreekbaar maken.

Ook is de campagne Hebikhiv.nl gelanceerd om mensen te wijzen op de symptomen van een acute hiv-infectie, klachten die kort na de besmetting kunnen optreden. Dat heeft volgens De Bree opgeleverd dat homomannen zich eerder laten testen. “Dat kan nu dezelfde dag nog. Bij een hiv-diagnose kan iemand binnen een paar uur aan de behandeling beginnen in een van de hiv-behandelcentra.”

Vroeg behandelen is cruciaal. Niet alleen voor de prognose voor de individuele patiënt, maar ook voor de hiv-bestrijding. Want bij vrijwel iedereen die hiv-medicatie krijgt, is het virus al na circa een maand niet meer meetbaar in het bloed. Dan is het virus niet meer overdraagbaar. “Dat PrEP vergoed gaat worden zal de daling van het aantal nieuwe hiv-infecties verder inzetten. Het gaat goed, maar het moet nog beter.”

Stigma’s en taboes

Vertegenwoordigers uit andere steden komen kijken hoe die Amsterdammers dat doen. Het H-team wisselt ervaringen uit met Londen, San Francisco en Parijs. “Amsterdam heeft natuurlijk een goede voedingsbodem om hiv-infecties terug te dringen: de politiek werkt mee, de gezondheidszorg is goed en er liggen korte lijnen tussen de partijen die hiv bestrijden. Dat is in Londen, met 33 stadsdelen, heel anders, maar er zijn ook overlappingen: we hebben allemaal moeite om bepaalde groepen te bereiken.”

Ongeveer driekwart van de nieuwe hiv-infecties wordt bij homomannen gevonden. De andere hiv-infecties duiken voornamelijk op bij mensen met een migratieachtergrond. “Veertig procent van de mensen met een hiv-infectie komt pas voor een test als ze al klachten hebben die bij aids horen. Ook hier zien we weer veel mensen met een migratieachtergrond.” Schaamte, stigma en taboe’s vormen huizenhoge drempels op de weg naar een hiv-test.

Daarom heeft het H-team een nieuwe troef. Als deze mensen niet naar de test komen, dan gaat de test naar hen toe. “We zien dat deze mensen uit buurten komen met veel overgewicht en diabetes. Dat biedt aanknopingspunten. Als we die hiv-test onderdeel maken van een bredere gezondheidscheck, bijvoorbeeld dat je ook naar andere dingen in het bloed kijkt, dan wordt de drempel om de test te doen lager.”

Lees het volledige artikel hier.